Kuva-yi Milliye tarafından Kilis Cephesi’nde Polat Bey görevlendirildi ve Kuva-yi Milliye’ye verilecek düzen üzerinde çalışmalara başladı.
Darmık Dağı
(Hisar) Savaşı ve Sakıp Beyin Şehit Düşmesi
Fransızların Maraş’tan çekilmesinden sonra, Ermenilere yardım adı altında tekrar Maraş’a dönmek istemeleri karşısında[29] Kilis Kuva-yi Milliyesi boş durmayarak, Fransızların bölgede kullandıkları tren yolunu kullanılamaz hale getirmek amacıyla 24 Mart 1920 günü üç taraftan köprü kuşatıldı. Yaylım ateşi ile birlikte karakoldaki görevli Fransız subayı öldürüldü. 40 Fransız askeri esir alındı. Köprü ise tahrip edilerek kullanılamaz hale geldi.
Bu olaydan bir gün sonra 600 kişilik takviyeli bir Fransız taburu Maraş’a tekrar dönme planları çerçevesinde, Maraş’a gitmek üzere Kilis’in batısına doğru hareket etmişti. Bu kol, Kilis Millî kuvvetleriyle 26 Mart 1920’de karşılaşmıştır. Havali Kumandanı Polat Bey, gerekli planları yapmış ve İslâm Bey ve arkadaşlarını bu iş için görevlendirmiştir. Beğobası’nda mevcut 100 kişilik kuvvetin genel kumandasını üzerine alan İslâm Bey, çetelerini düşmanın yolu üzerinde bulunan bir sırta yaydı. Kuvvetin baş tarafına da Sakip Beyi yerleştirdi. Gün doğarken başlayan ve ikindiye doğru biten muharebe sonunda Sakip Bey şehit düşmüştür. 600 kişilik takviyeli Fransız taburundan hiçbir Fransız askeri kurtulamamıştır. Kuva-yi Milliye ise on kadar şehit vermiştir.
Fransızlarla
Yapılan Geçici Mütareke ve Kilis’teki Durum
Fransızları bir anlaşma yapmaya zorlamak için çalışmalar başlamış ve bir ateşkes için görüşmelerde bulunulması Fransızlarca kabul görmüştür.
Mütarekeye göre 29/30 Mayıs gece yarısından itibaren harekât dolayısıyla Fransızlarla olan çatışmalara son verilecektir. Ateşkes 20 gün sürecekti.
Bu arada Kilis Kuva-yi Milliyesi’nin özel olarak ileri sürdüğü mütareke şartları Fransızlarca kabul edilmemiştir. Antep Kuva-yı Milliyesinden olan ve Ateşkes şartlarını görüşmek üzere Kilis’e gelen İrfan Beyin Kilis Kuva-yı Milliyesi ile görüşmemsi ve Fransız dostu olan Ahmet Beyin hanesine misafir olması Kilis Kuva-yı Milliye Komutanı Polat Bey’i çok üzdüğünden Mustafa Kemal’e bir tel çekerek Kilis bölgesindeki görevinin değiştirilmesini istemiştir. Bunun üzerine Polat Beyin tayini Maraş’a çıkmıştır.
Geçici Mütareke
Sonrası Kilis ve Havalisindeki Faaliyetler
Milli Mücadele’de Kilis-Antep Dayanışmasının bir diğer örneği de, Kilis Düyun-u Umumiyesinde bulanan 130 bin liranın 60 bin lirası 18 Temmuz 1920 tarihinde dört çuvala doldurularak bin bir güçlükle Antep Kuva-yı Milliye’sine ulaştırılmasıdır.
Antep’in varlık yokluk mücadelesi verdiği ve halkın açlık sınırının altına indiği, ‘açız, açız’ diye feryat ettiği bu acılı günlerinde Kilis’ten kaçırılan bu paranın Antep halkını bir müddet açlıktan kurtardığını söylemek abartı olmaz.
Fransızlar yirmi günlük ateşkesin akabinde boş durmayarak şehrin en stratejik tepesi olan Resul Otman Dağı’nı top ve piyade kuvvetiyle işgal ederek tahkimata başladılar.
Öte yandan bunca sıkıntılara göğüs geren ve mücadele saflarında yer alan kişiler kimlerdi? Polat Beyin ifadesi ile “Kuva-yi Milliye’de ifa-yi hizmet edenler ekseriyetle avam tabakasına mensup fakir veya bînevâledirler.” Yani fakir ve yoksullar bu işe omuz veriyorlardı. Yine onun ifadesi ile “ağniyâ (zengin) tabakası değil. Bilirim ki hemen alelumum (hemen hepsi) Fransızlara temayül (meyilli) ve Harekât-ı Milliyeye olanca kuvvetleriyle muhaliftir.” Polat Bey bu yüzden mücadeleye omuz veren fakir fukaraya gösterdikleri kahramanlıktan dolayı madalya verilmesini Adana Cephesi Kumandanlığına 17.09.1920 tarihli şifre ile teklif ederek kadirşinaslığını göstermiştir.
(Kilis Postası Haber Merkezi)