Sağlıklı Yaşamanın Yolları
Sağlıklı yaşam nedir? Sağlıklı yaşam mümkün müdür? Sağlıklı yaşamak için uyulması gereken kurallar nelerdir?
Sağlıklı yaşam nedir?
Tek kelime ile ifade etmek gerekirse, sağlıklı yaşam mutluluktur.
Kişinin kendini hasta ve yorgun hissetmemesi, zinde olması dolayısıyla da mutlu
olması demektir. Başka bir ifade ile sağlıklı yaşam, ciddi hastalıklara
yakalanmadan yaşam sürmektir.
Sağlıklı yaşam mümkün
müdür?
Eğer vücudumuzu iyi tanır ve vücudumuzun özelliklerine uygun
davranırsak sağlıklı yaşam sağlanabilir. Bir elektronik eşya ya da küçük el
aleti satın aldığımız zaman önce kullanım kılavuzuna bakar; o eşyayı kuralarına
uygun kullanma çalışırız. Bir eşyanın kullanım kılavuzundaki belirtilen
kurallara uygun kullanmak nasıl ömrünü uzatırsa; biz de vücudumuzu koruyucu
kurallara uygun kullanırsak yaşam kalitemiz artar.
Sağlıklı yaşamak için
uyulması gereken kurallar nelerdir?
1. Sağlıklı gıdalar
ile beslenin
İşlenmiş gıdalardan kaçının ve temel malzemelerle hazırlanan
ev yapımı yemekleri tercih edin. Artık aşırı miktarda işlenmiş gıda
tüketiminin, ölüm için yüksek oranda artan bir tehlike ile ilişkili olduğu bilimsel
çalışmalarla ispatlanmıştır. Özellikle bu gıdalar, kalp hastalığına, diyabete
ve kansere yol açabilir.
İşlenmiş gıdalar:
· Beyaz ekmek
· Hazır çörekler
· Kurabiye
· Kahvaltılık tahıllar
· Çabuk hazırlanan yulaf ezmesi
· Kahve kreması
· Aromalı süt
Meyve ve sebzeler, fasulye, mercimek, kinoa gibi tam
tahıllar, yulaf, fındık, tohumlar ve sızma zeytinyağı gibi sağlıklı ürünler
tercih edilmelidir.
2. Kan kolesterol
seviyenizin yükselmesine izin vermeyin
Yüksek kolesterol kalp hastalığı ve inme riskinizi artırır.
3. Tansiyonunuzu takip
edin
Toplumda yetişkinlerin büyük bir çoğunluğunda tansiyon
sorunu vardır. Normal kan basıncı <120/80 mmHg kan basıncı olarak tanımlanır.
Hipertansiyon kalp hastalığı ve felç riskini artırır. Kan basıncının iyi kontrolü
zayıflamak ile direkt ilişkilidir. Küçük kilo kaybı bile fazla kilolu birçok
insanda yüksek tansiyonun yönetilmesine veya önlenmesine yardımcı olabilir.
4. Hareket edin
Spor sadece spor salonlarında yapılmaz. Bulunduğunuz yerden
başlayın, kalkın ve yavaş yavaş fiziksel aktivitenizi artırın.
Günde 10.000 adım atmak diğer sağlıklı davranışlarla
birleştirildiğinde diyabet, metabolik sendromlar ve kalp hastalığı gibi kronik
hastalıklarda azalmaya yol açar. Günde bir kez 30 ila 60 dakika yürüyebilir
veya 10 ila 20 dakikalık artışlarla günde iki ila üç kez aktivite
yapabilirsiniz.
5. Vücut kilonuzu
takip edin
Boyunuz için iyi bir kiloda olup olmadığınızı görmek için
vücut kitle indeksinizi (VKI) hesaplayın .
VKI ölçeği :
18.5 altı: Düşük kilolu
18-24.9: Normal
> 25-29.9: Fazla kilolu
> 30: Obez
Aşırı kilolu veya obez kişilerde, kalp hastalığı, yüksek
tansiyon, tip 2 diyabet, safra taşı, solunum problemleri ve bazı kanserler gibi
ciddi sağlık sorunları geliştirme riski daha yüksektir.
Vücut kitle indeksi nasıl hesaplanır:
Vücut ağırlığının (kg olarak), boy uzunluğunun (metre
cinsinden) karesine bölünmesi şeklinde hesaplanır.
6. Kan şekeri
seviyelerini kontrol altında tutun
Kan şekerinin yükselmesine neden olabilecek soda, şeker ve
şekerli tatlılar tüketmeyin. Diyabet, ilerleyen yaşamınızda kalbinize,
böbreklerinize, gözlerinize ve sinirlerinize zarar verebilir.
Kan basıncı, kan şekeri ve kolesterolün normal aralıkta
olması kalp hastalığı ve kanser gelişme riskini azaltır.
7. Sigara tüketmeyin
Sigara içenler, sigara içmeyenlerden daha fazla kalp
hastalığı, farklı kanser türleri, inme riski ile karşı karşıyadır.
8. Kaliteli bir uyku ile
dinlenin
Uyku insan vücudunu yeniler. İyi bir uyku, her gün aynı
saatte yatmayı ve uyanmayı ve ağır yemekleri ve alkol tüketmekten kaçınmayı
içerir. Yatmadan 2 saat önce telefon, televizyon gibi elektronik cihazlardan uzak
durmak, kaliteli bir uyku için önemlidir .
Kaliteli uyku için tavsiyeler:
· Sakinleştirici müzik dinleyin.
· Günün olumlu anlarını düşünün.
· Kitap okuyun.
· Bir bardak bitki çayı için.
· 10 dakika tek başınıza gün içinde
yaşadıklarınızın kritiğini yaparak tefekkür edin.
· Yatmadan 2 ila 3 saat önce kuvvetli
egzersizlerden kaçının.
9. Belli aralıklarla
sağlık taramaları yaptırın
Sağlık taramaları, birçok hastalık için erken teşhis imkanı
sağlar. Özellikle yetişkinler ve kadınlar için tarama önerileri aile
geçmişinize göre şekillendirilmelidir.
Hepinize sağlıklı bir yaşam dileriz.
( Kilispostasi Haber Merkezi)