Yaklaşık 25?30 yıl önce Musabeyli?nin maden köyünden kazma küreklerle çıkartılan madenleri İskenderun demir çelik fabrikasına nakliyesini yapan kamyoncu arkadaşlardan duymuştum. Kilis?in Musabeyli ilçesinin bazı dağları ile Kürt dağının tamamının manganez ve demir madeni olduğunu. Hatta hatırladığım kadarı ile köylüler kazma küreklerle çıkardıkları madenleri kilo ile şirketlere satıp iyi bir gelir elde ederlermiş.
Daha sonra Özal hükümeti döneminde köylülerin maden çıkarmaları yasaklanmış bu iş bazı şirketlere verilmiş. Bir süre şirketler tarafından çıkartılan madenler en sonunda kapatılarak iptal edilmiştir.
2002 yılından bu yana bölge köylerine en az onar defa gittim yakinen gördüğüm manzara şunlardır. Özellikle Kürt dağı olan merkez ilçe köyleri ile Musabeyli?nin bazı köylerinde arazinin yapısına baktığımızda taşların ve kayaların renkleri çok ilginçti mesela Martavan köyü ile Demirciler köyü arasındaki alanda taşlar ve topraklar parlak yeşil renklerde, Hasancalı köyü civarındaki taçlar ise boz ve mat kahverengi renktedir
Bu yıl Haziran ayında ailemle birlikte sahabenin büyüklerinden Ökkeşiye Hz. Türbesine ziyarete gittik bir gece orada kaldıktan sonra geri dönüşü Musabeyli yolundan yaptık.
Güzergâh boyunca arazilerin çeşitli yerlerine yapılan kazılar dikkatimi çekti birinin yanına durdum aşağı inip çıkan malzemeye baktım. Malzeme sert yeşil renkte idi aynen Martavan köyü civarındaki malzemeye benziyordu, taşın birini elime aldığımda ağırlığının normal taşların iki katı ağırlığında olduğunun farkına vardım.
Orada bulunan köylülere sordum bu nedir neden bunlar kazılmıştır buralarını kim kazmıştır diye. Köylüler ?buraları hazine arazileridir, tanımadığımız kişiler kepçelerle gelip buraları kazıp yanlarına da numuneler alarak gittiler, sorduğumuzda da bunların bilmem ne madeni olduğunu söylediler? dediler.
Kendi kendime eyvah batılılar bu bölgenin maden haritasını çıkarıyorlar dedim. Belki yakın bir gelecekte bu madenleri özelleştirme kapsamında yabancı bir şirketle yandaş kuruluşlardan birine yüz binde bir değerine satarak peşkeş çekerler.
Geçenler Adana?dan Kilis?e İslâhiye yolu üzeri geliyorum, vakit gece Martavan köyünü hemen çıkınca yol genişletme çalışmaları vardı mecburen yavaşladım hava yağışlı idi arabanın farlarına takılan dolgu malzemesi dikkatimi çekti yeşil ve parlak renkte idi vakit geç olduğu için durup bakamadım.
Bir hafta sonra tekrar Adana?ya gitmem icap etti ben normalde Gaziantep üzeri giderim ama dolgu malzemesi dikkati çektiğinden İslâhiye üzeri gitmeye karar verdim. Martavan köyü girişindeki dolgu malzemesinin yanına ulaştığımda arabayı durdurarak aşağı indim ve taşlara topraklara baktım ki renkleri parlak yeşil ve ağırlığı normal taşların iki katı. Ben maden mühendisi değilim ancak ortaokulda ve lisede tarım dersi gördüm bu taşların ve toprakların normal olmadığını hemen anladım, yüzde yüz eminim bu malzeme madendir ama ne madeni olduğunu bilmiyorum.
Ama bildiğim bir şey var beklide çok değerli olan bu madenler ne yazık ki yol genişletme çalışmalarında dolgu malzemesi olarak kullanılıyor ve bu kadar zengin bölgede yaşayan insanlarımızın bir kısmı da işsizlikten 35 TL ye mayında ayağını kaybediyor.
Yazıklar olsun bize daha ne zaman uyanacağız ve Prof. Dr. Haydar Baş?ın uyarılarına ne zaman kulak vereceğiz. Ne demişti Haydar BAŞ Türkiye?nin üç katrilyon dolar değerinde yeraltı madenleri var beklide daha fazla.
Aynen hazine üzerinde oturan dilencilere benziyoruz.
Mehmet İNEKÇİOĞLU
[email protected]