Yazının başlığına bakınca ne ilgisi var diyebilirsiniz!
Batı kültürünün etkileri olarak bildiğimiz kot denilen blue jean pantolonun tarihçesinin Osmanlı ile yakından ilgisini, dünyaca ünlü duayen tarihçimiz Prof. Dr. Halil İnalcık Hocanın, Devlet-iAliyye isimli kitabından öğreniyoruz.(*)
İnalcık Hoca bu konuda şunları yazıyor;
18. yüzyıl başında İzmirden Marsilyaya yapılan ihracatın üç milyon Fransız lirası gibi yüksek bir meblağa ulaşması, merkantilist Fransız hükümetini telaşa düşürmüştü. Marsilya Ticaret Odası arşivlerinden yararlanan Paul Masson, İzmirden büyük miktarda ithal edilen beyaz ve mavi renkte kalın pamuklu kumaşın İspanyaya yeniden ihraç edildiğini, İspanyanın da bunları plantasyonlarda çalışan köleleri giydirmek üzere Amerikadaki kolonilerine gönderdiğini anlatır. Daha sonra, bu aynı mavi pamuklular Birleşik Devletlerin güney eyaletlerindeki pamuk tarlalarında çalışan siyah köleleri giydirmekte kullanıldı. Bizim bugün blue jean diye bildiğimiz bu kumaş, kendilerini emekçi sınıflara yakın hisseden solcu gruplar yoluyla önce Amerikada, sonra da bütün dünyada gençlerin gözdesi oldu. Blue Jeanın boyanmasında kullanılan, batı dillerinde indigo denilen mavi boya, çivit daha 15. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunun en büyük ithalat kalemleri arasındaydı.
Halil İnalcık Hoca, Türklerin tarihini çarptırmayı adet haline getiren bir kısım Batı tarihçilerine, Osmanlı arşivlerinden verdiği örneklerle onları gerçekleri kabul ve ikrar etme noktasına getirmiştir.
Halil İnalcık Hocanın bu eserinden öğreniyoruz ki; emperyalistlerin önce kölelerine, sonra kovboylarına, daha sonra da Batı kültürü diye dünyaya giydirdikleri blue jeanı, medeni Batının çıplak ayağına ilk biz geçirmişiz.
Yarın ola hayrola!
Kiliste bir söz vardır: Su aktığı yerden bir daha akar
Ecz. İbrahim Beşe