Kafein neredeyse her yerde bulunur. Kahve çekirdekleri, çay
yaprakları ve kakao doğal olarak kafein
içerir. Birçok içeceğin ve çikolatanın içinde küçük miktarlarda da olsa kafein
vardır. Yani gün içinde tükettiğimiz bir çok içecek ve besin ile kafein alırız.
Kafein güvenli bir besin iken, aşırı miktarda kullanıldığında veya tüketildiğinde zararlıdır, hatta ölümcül olabilir.
Günde 400 miligrama kadar olan günlük dozlar zararsız gibi görünmektedir.
Şimdi bu bakış açısıyla değerlendirme yapabilmek için, günlük tükettiğimiz gıdaların kabaca kafein içeriklerini sıralamakta fayda görüyorum:
Kahve ve çay:
Bir fincan demlenmiş kahve yaklaşık 100 ila 200 miligram
Bir bardak beyaz, yeşil veya siyah çay yaklaşık 20 ila 80 miligram kafeine sahiptir.
Alkolsüz içecekler:
1 kutu kola: 30 - 56 mg
1 kutu diyet kola : 38 - 45 mg
Enerji içecekleri:
Enerji içeceklerindeki kafein, porsiyon başına 200 miligramı aşabilir.
Kafeinin etkileri
Kafeinli bir besin ya da içecek alındığında, bir saat içinde kan seviyeleri, en yüksek seviyesine ulaşır ve dört ila altı saat boyunca orada kalır.
Kafeinin faydaları
Artan uyanıklık ve aynı zamanda baş ağrısı tedavisi olarak da kullanılır. Çalışmalar diğer sağlık yararlarını da önermektedir.
Bununla birlikte, kafeinin bir diüretik olduğu için vücudunuz normalden daha fazla su kaybediyor. Yani kafein içeren içecekler susuzluğunu gidermek için uygun değildir.
Kafeinin riskleri
· Çarpıntı,
· Titreme,
· Ajitasyon,
· Mide ekşimesi,
· Diyare
Çok fazla kafein tüketildiğinde daha ciddi advers nörolojik ve kardiyak etkiler ortaya çıkar. Hatta ölümle sonuçlanabilir.
Günde 480 miligramı
aşan kafein dozlarıyla aşağıdaki etkiler bildirilmiştir
· Aritmiler (Kalp ritmi rahatsızlıkları)
· Taşikardi (Hızlı kalp atış hızı )
· Kardiyak iskemi (kalbin arterlerinin daralması ve sonrasında kalp krizi)
· Nöbetler ( Epilepsi hastaları gibi istemsiz kasılma ve hareketler)
· Halüsinasyonlar görmek
· Kas dökümü (rabdomiyolisis)
· Ölüm
Aşırı
doz kafein alınmasının tedavisi
Aşırı doz alınan kafeine karşı, spesifik bir panzehir yoktur. Tedavi genellikle destekleyici niteliktedir. Hastanın şikayetlerine göre acil hekimleri , ajitasyon ve nöbetler için benzodiazepin, kalp hızındaki artış nedeniyle beta bloker ya da başka bir anti-aritmi ilaçları verebilirler.
Kısa bir süre içinde üç veya dört fincan kahve veya güçlü çay içerseniz potansiyel olarak kendinizi tehlikeye atabileceğinizi unutmayınız.
Kafeinli içecek alımlarınız sonrasında, yukarıdaki listelediğimiz, arada bir titreme, mide ekşimesi veya gevşek dışkıdan daha fazla sağlık şikayetleriniz olursa, acil olarak bir sağlık kuruluşuna başvurmanız mantıklıdır. Yaşamı tehdit eden herhangi bir anormallik durumunda acilen 112 aranılmalıdır.