Salladı ya! Artık ilkokul öğrencisi değildim. Belki karşı
koyardım. Ama düşündüm, baştakiler karşı koymadıktan sonra sana ne oluyor be
kızım! Demiştim kendi kendime.
Yaz tatili bitmiş, okullar açılmıştı. Annemle Kilis' e
dönmüştük yeniden. Aradan birkaç ay geçmiş Ramazan Bayramı gelmişti. Komşu
kızlarla bayram yerine gitmiştik. Bayram yerindeki salıncaklarda sallanan,
atlıkarıncalarda çığlıklar atarak dönen kızlı erkekli çocukların sesleri, pamuk
ve elma şekeri satan satıcıların ve dürümcülerin seslerini bastıran bir tef
sesi geliyordu. Bayram yerinin tam ortasında halka şeklinde çocuklar ve
ergenler toplanmış kimi el çırpıyor, kimi kahkahalar atıyorlardı.
-Ay yaşasınnn... Ayı oynatıyorlar, gurbetler gelmiş, hadi
kolun, koşun... " diyordu Nuray. Emel: Hadi, hadi koş ayıcılar gelmiş!
Diye kolumu dürtüyor, arkasından koşmamı söylüyordu. Kalabalığa karışarak o
insan halkasına biz de katılmıştık.
-Aaaa.. İstanbul da gördüğüm ayı bu! Ama ayı oynatıcısı o adam değil.
-Kızım tabii ki aynı adam olmaz. Niye bir tek İstanbul' da
mı ayı oynatılıyor? Her yerde oynatılır.
-Ama ben burada ilk defa görüyorum.
-Niye Cumhuriyet meydanında, Kurdağa Kasteli' nin önünde de
görmüştüm. Bugün de bak bayram yerine gelmişler. Yine aynı manzara, yine aynı
gösteriler. Hamamda bayılma, yıkanma, sırt üstü yatma...Zavallı ayıcık adamın
elinde bir kuklaydı sanki. Ayılara
yapılan bu zulümden dolayı utanıyordum. Küçükken bir eğlence timsali olan o ayı
oynatma olayından şimdi utanç duyuyorum. Bizler değil de ülkemize gelen yabancı
turistler bu olayı görmüş ve şahit olmuş, durumdan rahatsız olarak Orman ve
Tarım Bakanlığına şikâyette bulunmuşlar. Ayı oynatma olayını barbarlık olarak
görmüşler. (Haklı olarak!)
1980 yılı sonunda Türkiye'de ayı oynatıcılığı zabıtaların
kontrolü dahilinde tamamıyla son buldu. İşkence ile gösteri yaptırılan
yapmadıkları takdirde silahla öldürüldüğünü duyan Alman Hayvanları koruma Derneği
Başkanı ve WSPA, Türkiye hayvanları koruma Dernekleri birleşerek duruma el
koyunca ayılar toplatılarak Bursa ' nın Karacabey ilçesinde 40 dönümlük arazide
ki barınaklarında özgürce yaşıyorlar. Durum BBC' de açıklandı.
Bulgaristan' da 1998 yılında veteriner Amir Khalil adında
bir veteriner bütün ayıları toplatarak barınaklara aldırdı. Ülkede ayı oynatımı
sona erdi.
AYSEL MASMANACI BEŞOĞLU
Eğitimci şair ve yazar