Zeytin sineği Türkiye'nin zeytin yetiştiriciliği yapılan hemen, hemen bütün bölgelerinde görülen ve zeytinin ana zararlısı olan bir böcektir. Larvası meyve etinde galeriler açarak beslenir ve özellikle salamuralık çeşitlerin salamuralık özelliklerini azaltarak ve yağlık çeşitlerde ise asit oranının yükselmesine sebep olarak ekonomik kayıplara yol açan bir zararlıdır. İlimizde geçen yıl sofralık ve yağlık çeşitlerde ekonomik kayıplara neden olan bu zararlı ile mücadele de Kültürel önlem, Biyoteknik Mücadele (Kitlesel Tuzaklama) veya Kimyasal mücadele yapmak gerekmektedir.
Zeytin sineği
yaşayışı ve zarar verme şekli
Zeytin sineği, çoğunlukla kışı toprağın 2-5 cm derinliğinde pupa halinde veya zeytinlik ve fundalıklarda ergin halinde geçirir. Erginler, toprak sıcaklığının 10 0C 'yi bulmasından itibaren, ender olarak nisan başlarında, genel olarak hazirandan itibaren topraktan çıkmaya başlarlar. Meyvelerin yumurta konulmaya elverişli hale gelmeye başladığı haziran sonlarında çiftleşen dişiler, öncelikle iri, parlak ve yağlanmaya başlamış zeytin meyvelerine yumurtasını, yumurta koyma borusu ile açmış olduğu V şeklindeki yarığa bırakır.
Bir dişi, bir zeytin meyvesine ancak tek bir yumurta bırakabilir. Yoğunluğun yüksek olduğu yerlerde bir zeytin meyvesine farklı dişiler 7-9 adet yumurta bırakılabilir. Yumurta konan yer bir gün sonra koyu kahverengine dönüşür, buna "vuruk" denir. Bir dişi 200-250 yumurta koyabilir. Yumurtadan çıkan larva meyve etinde galeriler açarak beslenir. Üç larva dönemini tamamlayarak olgun larva haline gelir. Olgun larva meyvenin yüzeyine gelir, meyve zarını kemirerek inceltir, 2-3 mm geri çekilerek pupa olur ve daha sonra buradan ergin çıkar. Son döl larvaları, toprakta pupa olurlar.
Zeytin sineği meyvelerin çürüyerek dökülmesine, zeytinyağı miktarının azalmasına, kısmen de yağda asitliğin yükselmesine neden olur. Özellikle sofralık zeytinlerde, zararı daha büyük önem taşımaktadır.
Zeytin Sineği
Mücadelesi
Kültürel önlemler: Kış aylarında toprağın sürülmesi gerekmektedir. Ayrıca zarar periyotu boyunca 3-4 günde bir, kurtlu zeytinlerin toplanarak zeytinlikten uzaklaştırılması gerekmektedir. Zeytin sineğinin sonbahardaki yoğun zararını önlemek için erken hasat yapılmalıdır.
Biyoteknik Mücadele: Kitlesel tuzaklama metodu ile yapılan mücadele de Zeytin sineğine karşı başarılı sonuçlar alınmıştır. Hazırlanması ve uygulaması kolay olan ekonomik açıdan ucuz fakat etkili bir mücadele yöntemi olan bu mücadelenin hazırlanışı Sekil 1'de verilmiştir.
Şekil 1: 100 litre su içesine 5 kg DAP 18-46-0 (Diamonyum
Fosfat) gübresinden koyularak gübre su içerisinde iyice eritilir daha sonra 1,5
ve 2 litrelik boş pet şişenin üst kısmından 5-6 adet 5 mm delik açılarak,
içerisine hazırlanan bu karışımdan konulup zeytin ağaçların güney doğu kısmına
bakan dalına asılır. Etkili bir mücadele için her bir ağaca Haziran ayı
sonlarına doğru 1 adet asılır su üzeri zeytin sineği ile kaplanınca bu kısım
alınır veya şişe boşaltılıp tekrar karışımdan konularak mücadeleye devam edilir
bu uygulamaya hasada kadar devam edilir.
Kimyasal Mücadele: Zeytin sineği ergin sayısında artış görülmesi halinde ilaçlamaya geçilmelidir.
(Kilis Postası Haber Merkezi)