Nedir?
Isırığı nadiren öldürücüdür. Fakat çocuklar için, yaşlılar ve ciddi tıbbi durumu olanlar veya aşırı hassasiyeti olanlar (anaflaktik şoktan rahatsız olanlar) için bir risk oluşturabilir. Daha egzotik yılanlar, genellikle sadece zehirsiz türler olduğu halde, ev hayvanı olarak beslanirler.
İnsanlarımız zehirli yılanlarla macera tatillerinde, vahşi doğa yolculuklarında veya kırsal bölgelerde gönüllü çalışırken karşılaşabilirler. Yılan zehri deriye, kalbe ve dolaşıma zarar verebilir. Pıhtılaşma sistemini ve tansiyonu etkileyebilir. Bazı zehirler kurbanı felç ederek, nefes alma kabiliyetlerini zayıflatır veya iç kanamaya neden olabilir. Bununla birlikte, en toksik yılan zehrinin bile yaşamını tehdit etmesi genellikle saatler veya günler alır ve modern tıp hastaların acil hastane tedavisi almasını sağlamada hayli etkilidir.
Neye Bakmalı?
- Genel halsizlik
- Ağrı, şişkinlik ve sıklıkla yaraların etrafında şiddetli ağrı
- Solgunluk veya soğukluk, nemli ten (iç kanamaya işaret eder)
- Yaranın etrafında şişlik, kabarma veya çürükler
- Ağzın içinde, parmaklarda veya ayak parmaklarında uyuşukluk veya karıncalanma
- Bulantı, titreme ve ayak parmaklarında uyuşukluk veya karıncalanma
- Bulantı, titreme ve ateşi takip eden kusma ve bazen bulanık görme
- Kas felci
- Soluk almada, yutma ve konuşmada zorluk
- Nöbet ve/veya kas seğirmesi
Ne Yapmalı?
- Acilen 112'yi arayın.
- Nefes alma ve nabzı kontrol edin. Kalp-solunum canlandırma masajı uygulamasına hazır olun.
- Hastayı sakin ve hareketsiz tutun. Çünkü hareket veya korku zehrin vücuda yayılmasını hızlandırabilir.
- Yüzük ve diğer takıları çıkarın veya sıkı giysileri gevşetin.
- Yara bölgesini nazikçe yıkayın.
- Yara ile kalbin arasına zehrin kan dolaşımına karışmasını engellemek için gevşek bir biçimde sıkıştırıcı bir bant (bir giysi parçası veya elastik bir bandaj)yerleştirin. Bantı hasta tıbbi tedavi alana kadar yerinde tutun.
Ne Yapmamalı?
- Hastayı oynatmayın. Hareket zehrin vücuda yayılmasını hızlandırabilir.
- Hastanın yiyip içmesine izin vermeyin.
- Yaralı organı (kol veya bacak) yükseğe kaldırmayın.
- Yarayı kesip zehri emmeye çalışmayın. Kesikler tendonları, sinirleri ve damarları yaralayabilir ve ciddi enfeksiyona neden olabilir.
Tipik Tedavi
Hastane tedavisi, yaranın temizlenmesi, yılan zehirli olsun ya da olmasın antibyotiklerin verilmesi ve şiddetli vakalarda hastaya yılan zehrini nötralize etmek için panzehir verilmesini içerir. Panzehir, damar yoluyla verilir. En çok ısırmadan sonraki birkaç saat içinde verildiğinde etkilidir ve sadece yoğun bakım imkanlarına sahip bir merkezde uygulanabilir.
Müdahale Sonrası Bakım
Yılan ısırıklarında gecikmiş reaksiyonlar görülebilir. Bu nedenle, kurban tüm akut sorunları görünür bir biçimde kaybolduktan sonra 12 saate kadar gözlenmelidir. Bazı vakalarda kurban en az iki gün hastanede tutulur ve monitörle takip edilir. Bir doktor hastayı taburcu işlemini takip eden 24 saat içinde tekrar incelemelidir.
Doktorunuz Diyor Ki
Hastanın tepkisi ve alınacak tedavinin türü saldıran yılanın çeşidine göre değişeceğinden, yılanın türünü tanımlamak yararlı olabilir. Bununla birlikte zaman çok önemlidir. Yılanın cinsini tanımlamak uğruna hastanın tedavisi geciktirilmemelidir.
Kaynak:
İlkyardım Klavuzu
(?BİOFARMA?nın Türk tıbbına armağanıdır)