Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait Hanehalkı Bütçe Araştırması sonuçlarını açıkladı. Verilere göre, Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim harcamalarında en büyük payı %26,0 ile konut ve kira harcamaları aldı. Bunu %21,6 ile ulaştırma ve %18,1 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları izledi.
Toplam tüketim içinde en düşük payı ise %0,7 ile sigorta ve finansal hizmetler, %1,6 ile eğitim hizmetleri ve %2,3 ile eğlence, spor, kültür ve sağlık harcamaları oluşturdu.
Zengin Ulaşım Harcar, Yoksul Gıda ve Kiraya
Gelire göre sıralanmış %20’lik dilimler incelendiğinde, gelir arttıkça harcama kalıplarının da değiştiği gözlendi. En yüksek gelirli %20’lik dilimde yer alan haneler, ulaştırmaya %26,6, konut ve kiraya %22,1, gıdaya ise %12,8 oranında pay ayırdı. Buna karşılık en düşük gelirli dilimdeki haneler, bütçelerinin %33,2’sini konut ve kiraya, %30,4’ünü gıdaya ve sadece %10,1’ini ulaştırmaya harcadı.
Gelir Kaynağına Göre Farklı Tüketim Alışkanlıkları
Temel gelir kaynağı maaş olan haneler konut ve kiraya %24, gıdaya %16,4, ulaştırmaya ise %23 oranında bütçe ayırırken, gelirini girişimcilik faaliyetlerinden sağlayanlar konut ve kiraya %21,6, gıdaya %18,4 ve ulaştırmaya %26,4 oranında harcama yaptı.
Tek Kişilik Haneler Kira Yükü Altında
Hanehalkı büyüklüğüne göre yapılan analizde, tek kişilik hanelerin konut ve kira harcamalarına %35,2 oranında pay ayırdığı görüldü. Bu oran, 6 ve daha fazla kişilik hanelerde %22,4’te kaldı. Kalabalık haneler ise gıdaya %24,7 ve ulaştırmaya %20,4 oranında harcama yaptı.
En Çok İsraf Edilen Ürün: Taze Meyve ve Sebze
Araştırmada dikkat çeken bir diğer bulgu ise gıda israfı oldu. Gelir düzeyi arttıkça gıdayı çöpe atma sıklığının da yükseldiği görüldü. En fazla israf edilen ürün grubu %40,1 ile taze meyve ve sebzeler olurken, ekmek %32,0, süt ve süt ürünleri %14,3 oranında israf edildi.
