Horozkarası (Horuzkarası), Hömmusu (Hönnüsü), Rumi (Urumu), Yediveren (yediveren), İnek Memesi, Dökülgen, Dımışkı, Kabarcık günümüze ulaşan türler olmasına karşın, Horozkarası ve Rumi yöreyle özdeşmiş türlerdir. Lacivert-siyah renkli, iri taneli ve kalın kabuklu olan Horozkarası sofralık; sarı-açık yeşil renkli Rumi adıyla bilinen üzüm de; pekmezlik, şirelik, şaraplıktır. Kilis'te üzüm yaş ve kuru olarak tüketildiği gibi pekmez (sıcak pekmez, yaş pekmez, gün kurusu pekmez ve şire (üzüm suyu ve havara ile birlikte kaynatılmasıyla yapılan tatlı türü) olarak da değerlendirilmektedir. Toprağa dikim aşamasından mamul ürün haline dönüşünceye dek geçirdiği her evrede söz olmuş, söylem olmuş, mani ve ezgi olmuştur, üzüm…
Evlerde bastık şire / Sandığımıza gire/ Ne dolaşan ortada / Bedenine yel gire.”` `Sevda Türküsü Kitabı" “Kilis’in yaş üzümü / Gelin dinle sözümü / Dinlemezsen sözümü / Köpek görsün yüzünü.” Anonim “Bağlardan üzüm aldık / Bekçiden izin aldık / Düşmanlarım çatlasın Sansın, mavi gözlü kız aldık.” Anonim'' ''Kavununu ye karnına bak, karpuzu ye benzine bak, üzümü ye pazına bak.”Anonim' gibi Kilis'e özgü meşhur sözler vardır. Ancak son yıllarda Kilis Üzümü gerekli önemi yitirmiş yerine Zeytin ekilmiştir. Bu yıl düzenlenecek Kilis Katmeri ve Kilis Karası Festivalinde, Kilis Üzümünü tüm dünya tanır ve Kilis'in ekonomisinde kalkınmasında önemli rol oynar.
Haber-fotoğraf: Orhan Alpaslan MESTANOĞLU
(Kilis Postası Haber Merkezi)