Receb kelimesi; herhangi bir şeyden korkmak, utanmak veya bir kimseyi heybetinden dolayı ululamak ve tazim etmek manalarına gelir.
Receb ayı, haram aylardan (eşhuri hurum) biridir. Diğer üç haram ay ise, Zilkade, Zilhicce ve Muharremdir.
Receb ayı, içinde iki kandil gecesi bulunması açısından da faziletli bir aydır. Receb ayının ilk cuma gecesi Regaib Kandilidir. İslâm âlimleri, Hz. Peygamber (s.a.s)in bu gecede Yüce Allahın manevi ikramlarına eriştiğini, bu sebeple şükür ve hacet için namaz kıldığını bildirmektedirler.
Yine Receb ayının yirmiyedinci gecesi İslâm dünyasında Mirâc gecesi olarak kutlanır. Olay hakkında Kuranı Kerimde başlı başına İsrâ suresi indirilmiştir. Beş vakit namaz bu gecede farz kılınmış, bu gece nâzil olan Bakara suresinin son ayetleri ile Müslümanların sıkıntılarının sona ereceği ve Muhammed ümmetine Allaha ortak koşmadıkları, tevhidden ayrılmadıkları takdirde Cennete girecekleri müjdelenmiştir.
Recep ayında okunacak dua: Allahumme barik lena fi recebe ve şaban ve belliğna ramazan
Açıklaması: Allahım! Recep ve Şaban aylarını bizim için mübarek kıl ve bizi Ramazan ayına ulaştır. Amin!..
Üç ayların ilki olan recep ayı girdiğinde bu duayı sıkça yapalım, Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem bu duayı yaparlardı ve ümmetinin de yapmasını istemiştir.
Recep ayında oruç
Abbad ibnu hanif anlatıyor: Said İbnu Cübeyr Rahimehullaha Recep ayındaki oruçtan sordum. Bana şu cevabi verdi:
İbnu Abbas Radıyallahu Anhümayı dinledim, şöyle demişti:
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem efendimiz Recep ayında bazı yıllarda öyle oruç tutardı ki biz; galiba hiç yemeyecek (ayın her gününde tutacak) derdik. Bazı yıllarda da öyle yerdi ki biz, galiba hiç tutmayacak derdik. (Buhari savm :53)
Eğer gücünüz yetiyorsa recep ayının tamamını oruçlu geçirin. Yoksa başından, ortasından ve sonundan üçer gün oruç tutun. Ona da gücünüz yetmiyorsa başından ortasından ve sonundan birer gün oruç tutun. Hiç yoksa başından bir günü oruçlu geçirin.
Abdülkadiri Geylânî Kuddise Sırruhu Hazretleri şöyle demiştir:
Recep, cefayı terk ayıdır; şaban, amel ve vefa ayıdır; ramazan ise, sadakat ve safa ayıdır.
Recep tevbe ayıdır; şaban muhabbet ayıdır; ramazan, Hakka yakınlık bulma ayıdır.
Recep, hürmet ayıdır; şaban, hizmet ayıdır; ramazan, nimet ayıdır.
Recep, ibadet ayıdır; şaban, zahidlik ayıdır; ramazan ise, ziyadesi ile nimetlere ermek ayıdır.
Recep ayında iyilikler kat kat artar; şaban ayında kötülükler kalkar; ramazan ayında ikramlar gelmeye başlar.
Recep, önce gidenlerin ayıdır; şaban ortadakilerin ayıdır; ramazan ise, âsilerin ayıdır.
Recep ayını değerlendirmek
Recep Allahın ayıdır; şaban benim ayımdır, ramazan ise ümmetimin ayıdır buyurmakla Allahın bu aya ve dolayısıyla üç aylara verdiği önemi Peygamberimizden öğreniyoruz. Allahın ve Resulünün kıymet verdiği üç aylara siz de kıymet veriniz ki; kıymet bulasınız. Madem Allah ömür verdi böyle mübarek gün ve gecelere kavuştuk. Her anımızı gayet iyi değerlendirmek menfaatimiz icabıdır. Şunu da unutmayalım ki böyle zamanlar, din haramilerinin de meydana çıkma zamanıdır. Hariçten gazel okuyan aklı veda gönlü perdeli nasipsiz kimselere aldırış etmeyin. Doya doya ibadet edin, oruç tutun, hayır ve hasenatta birbirinizle yarışın. Özellikle vatanımız, milletimiz ve de insanlık adına çok dua edelim. Kuran okuyalım. Kendimizi genel bir muhasebeye çekelim. Namazlarımızı kılmıyorsak mutlaka kılalım. Namazın bizi her türlü fenalıklardan kurtaracağını aklımızdan çıkarmayalım. Bugünleri gayet iyi değerlendirelim. Yarına garantimiz yoktur.