Kalp
akciğerler tarafından temizlenen kanı vücudun diğer bölgelerine göndererek
beslenmesini sağlayan bir organdır. Kalp pompalama gücü ile diğer doku ve organları
beslediği gibi aynı zamanda koroner arterler yardımı ile kendini de
beslenmektedir. Bu atardamarlar herhangi bir nedene olarak tam veya kısmi bir
şekilde daralırsa ya da tıkanırsa koroner arter hastalığı olarak adlandırılan ve
oldukça ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen hastalık ortaya çıkar.
Koroner
arter hastalığının ortaya çıkışında en önemli etken bu atardamarların
sertleşmesi yani ateroskleroz olmasıdır. Damarlarda meydana gelen bu
sertleşmeler kan içerisinde serbest halde gezen yağ moleküllerinin kan
damarlarının duvarlarında birikmesi sonucunda ortaya çıkar. Eğer damar iç
duvarında herhangi bir hasar meydana gelmişse bu işlem daha hızlı meydana
gelir. Damarlar bu plak oluşumlarının önüne geçmek için çeşit sinyaller ile
akyuvarlar göndermeye başlar. Bu da zamanla yağ hücrelerinin sindirilmesine
neden olur. Zaman içerisinde bu mekanizma devam eder ve damar iç duvarında plak
oluşmaya başlar. Bu plaklar yırtılırsa ve ana besleyici damarları tıkarsa
çeşitli sağlık sorunları meydana gelebilir.
Koroner Arter Hastalığının
Belirtileri Nelerdir ?
Koroner
arter hastalığına neden olan damar sertliği birçok yaş grubunda meydana
gelebilmektedir. Bu süreç boyunca bazı hastalarda hiçbir semptom ortaya
çıkmayabilmektedir. Bu asemptomatik durum uzun seneler boyunca devam
edebilmektedir. Koroner arter hastalığına sahip olan kişilerde şu belirtiler
ortaya çıkabilir;
1. Zamanla artış gösteren
yorgunluk
2. Aşırı aktivite sonucunda
şiddetli göğüs ağrıları (kola, boyuna ve omuza yayılan)
3. Aşırı aktivite sonucunda
ciddi solunum güçlüğü
4. Miyokard enfarktüsü (kalp
krizi) ve ani ölümler
Koroner Arter Hastalığının Nedenleri
Nelerdir ?
Koroner
arter hastalığı damarlarda plak birikimine bağlı olarak görülen damar sertliği
sonucunda ortaya çıkan bir kardiyovasküler sistem hastalığıdır. Bu damar
sertliği birçok faktöre bağlı olarak meydana gelebilmektedir. İşte koroner
arter hastalığı için risk oluşturan nedenler;
1. İlerleyen yaş bu sağlık
sorunu için büyük bir risk oluşturmaktadır. Özellikle erkeklerde 45 yaş,
kadınlarda ise 55 yaş bu hastalık için risk oluşturmaktadır.
2. Cinsiyet bu hastalık için
büyük bir öneme sahiptir. Erkeklerde kadınlara oranla bu hastalığa yakalanma
olasılığı oldukça fazladır. Bunun temel sebebi de yalnızca kadınlarda üretilen
östrojen hormonunun koruyuculuğunun olmasından dolayıdır.
3. Diğer birçok hastalıkta
olduğu gibi koroner arter hastalığında da genetik büyük bir risk
oluşturmaktadır. Özellikle ailesinde koroner arter hastalığı bulunan kişiler bu
hastalık açısından risk altındadır.
4. Koroner arter hastalığının
temel nedeni damar sertliğidir. Buna da kandaki yağ moleküllerinin artış
göstermesi neden olmaktadır. Özellikle LDL değeri yüksek olan kişiler koroner
arter hastalığı için büyük bir risk oluşturmaktadır.
5. Tansiyon değerleri 140/90
üzerinde olan kişiler koroner arter hastalığı açısından risk
oluşturmaktadır.
6. Şeker hastalığı koroner arter
hastalığına yakalanma ve bu hastalık sonucunda ölüm gelişmesi açısından risk
oluşturmaktadır.
7. Bu nedenlerin yanı sıra
sigara tüketimi, aşırı kilo, hareketsiz bir yaşam tarzı ve uzun süreli alkol
tüketimi koroner arter hastalığı için risk oluşturmaktadır.
Koroner Arter Hastalığının Teşhisi
Nasıldır ?
Özellikle göğüste
başlayan ve çevre dokulara yayılım gösteren ağrı ayırıcı bulgudur. Bunun yanı
sıra çeşitli muayene yöntemleri ile hastalığın kesin şikâyeti koyulabilmektedir.
Koroner arter hastalığında fiziki muayene, kan testleri, elektrokardiyografi,
ekokardiyografi, efor testi ve anjiyografi gibi muayene yöntemleri ile
hastalığın kesin teşhisi konulabilmektedir. Kısacası koroner arter hastalığı
teşhis ve tedavi süreci için hastaların dile getirdiği şikayetler çok önem
arz etmektedir.
Koroner Arter Hastalığının Tedavisi
Nasıldır ?
Koroner
arter hastalığı tanısı konulan bireylere uygulanacak tedaviler her hastada
farklılık göstermektedir. Hastalığın tedavisi koroner arter hastalığının
altında yatan nedenlere, ortaya çıkan belirtilere, hastaların yaşına ve genel
sağlık durumuna göre değişiklik göstermektedir. Tedavide ilaç tedavileri,
cerrahi tedaviler ve invaziv yöntemlere başvurulmaktadır.
Koroner
arter hastalığının tedavisinde öncelikle hastaların yaşam tarzındadeğişikliklere gitmeleri önerilir. Tansiyon değerlerinin kontrol altına
alınması, kolesterol seviyesinin kontrol altına alınması, yağ oranı düşük
diyetler ve sigara bırakma gibi öneriler hastalara verilmelidir. Çünkü hastalık
her ne kadar tedavi edilebilir bir hastalık olsa da tekrar nüks etme olasılığı
vardır.
Koroner
arter hastalığının ilaçlı tedavisinde farklı etken maddeler ve farklı
mekanizmaya sahip olan ilaçlar kullanılmaktadır. Hastalığın ilaçla tedavisinde
öncelikle antikoagülan etkiye sahip olan asetil salisilikler ve pıhtı oluşumunu
önleyen klopidogrel ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca bu hastalıkta şu ilaçlar
da kullanılabilmektedir;
1. Kolesterol düşürücü statin
etken maddeli ilaçlar
2. Tansiyon değerini
düşürebilecek ACE inhibitörleri
3. Kan akımını kolaylaştıracak
Ca kanal blokörleri
4. Nabız atım sayısını düşürecek
etkili olan beta blokör ilaçlar
5. Kan akımını hızlandıracak
nitratlar
Bu
ilaç tedavilerinin yanı sıra hastalara koroner anjiyoplasti, koroner bypass ve
kalp nakli gibi cerrahi ve invaziv tedavi yöntemleri de uygulanabilmektedir.