Ülkemizin önemli örf ve adetlerinden birisi çocuğa anne babanın isminin verilmesidir. Ya da Ehl-i Beyt'ten, Peeygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.a.)'in ailesinden bir ismin tercih edilmesi gibi. Bunlar ne anlama gelir. İsimlerde kültürün, inancın, tarihin yaşatılmasıdır. İşte sokak ve cadde isimleri de öyledir. Sokak ve cadde isimlerini analiz etme adına, sizler için Kilis'teki cadde ve sokak isimleri ile ilgili bir araştırma makalesi kaleme alan Dr. Öğr. Üyesi Salman Özüpekçe'nin yazısı merkezli bir analiz yaptık.
Kilis'te Cadde ve Sokak İsimleri
Salman ÖZÜPEKÇE'nin kaleme aldığı "BİR ŞEHİRSEL TOPONİMİ ARAŞTIRMASI: KİLİS’TE CADDE ve SOKAK İSİMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI" isimli makalede Kilis cadde ve sokak isimleri kategorilere ayrılmış. Özüpekçe; makalesinin başında "Kentler konumu, tarihi, kültürü, sosyolojisi ve ekonomik yapısıyla kimlik/şahsiyet sahibi alanlardır. Bu kimlik/şahsiyet, bir kenti diğerinden farklı kılan şeydir. Kentlerin şahsiyeti ve kimlikleri dönemin ihtiyaçlarına cevap olabilmek adına kendi kendisini yenileyen dinamik bir yapıya sahiptirler." ifadelerini kullanıyor. Öyle ya her ismin arkasında neee hikayeler, ne olaylar var acaba? Her isim bize çok farklı şeyleri çağrıştırmakta. Araştırmacıda bu çalışmasında "Kilis’in tarihi, egemen politik süreci, kültürü ile yerel ve ulusal şahıslarının ulaşım sistemlerinin adlandırılmasındaki yeri ortaya koymaya çalıştığını" belirtiyor. Yazar, Kilis'teki cadde ve sokak isimlerinin tarihsel koşullardan, Kilis Gaziantep ve Halep arasındaki geçiş kuşağında yer almasından dolayı tarih boyunca farklı kültürlerden etkilendiğini tespit ettiğini bildiriyor.Kilis'in 19. yy.'da en önemli caddeleri Şıh Ahmet ve Murtaza Caddesi
19 yy.'da Kilis'in en önemli 2 caddesi Şıh Ahmet ve Murtaza Caddesidir. Murtaza Caddesi ismini Kilis Mevlevihane’sinden alır. Abdülhamit Murtaza 1525'te Kilis Mevlevihane’sini yaptıran dönemin valisidir. Kilis Mevlevihanesi'nin Kilis halkı ve Kilis tarihi üzerindeki yeri ve öneminin anlaşılması açısından bu bilgi değerlidir.Kilis kültürünün ve tarihine farklı bir pencereden bakmak; Kilis'i sokak, cadde, mahalle isimlerinden analiz etmek açısından Dr. Öğr. Üyesi Salman Özüpekçe'nin araştırması tarihe ışık tutmaktadır.Kilis’te Cadde ve Sokak Adları ve Sınıflandırılması
Konum ve coğrafik komşu yerler ile ilgili olanlar ( Gaziantep-Kilis Yolu Cad., İslahiye Cad. gibi)- Cumhuriyetle ilgili olanlar ( Atatürk Cad. ,Zübeyde Hanım Cad. gibi)
- Savaşlarla ilgili olanlar ( 7 Aralık Cad., Mercidabık Cad. gibi)
- Doğal ve Kültürel Peyzaj ile ilgili olanlar (Elmalı Sk., Sarıbuğday Sk. gibi)
- Mitoloji ve Efsanelerle ilgili olanlar (Dede Korkut Cad., Şahmaran Sok. gibi)
- İbadet Yerleri ile ilişkili olanlar (Ulu Cami Sok., İnnaplı Cami Sok. gibi)
- Kentsel Mimari ile ilgili olanlar (Beşevler Sok., Dar Sok. gibi)
- Şehit ve Gazilerle ilgili olanlar ( Şehit Polis Ali Kurtoğlu Cad., Şehit Er Necmettin Ak Sok. gibi)
- Hasan Polatkan Caddesi
- Prof. Dr. Alâeddin Yavaşca Caddesi
- Prof. Dr. Haydar Baş Caddesi
- Alparslan Türkeş Caddesi
- Adnan Menderes Caddesi