Ahzap suresi 56. ayette geçen emrin peygambere salavat mı destek mi olduğunun anlaşılması hakkında kaynak araştırmasına devam edelim. Bu makalemizde de Diyanet İşlerinin Başkanlığının yayınladığı Kur'an Yolu Tefsirindeki açıklamayı aktarmaya çalışalım:
Müminlerin Hz. Peygamber’e salâtı, ona dua etmeleri, onu övgü ve hayırla anmalarıdır. Kendisine, “Selâmın nasıl verileceğini bildik, sana salât nasıl olacak?” diye sorulduğunda, Resûlullah namazların oturuşlarında okuduğumuz “salavât-ı şerife”yi öğretmiş, “Bana böyle salât edersiniz” demiştir (Buhârî, “Tefsîr”, 33/10).
Sahih kaynaklarda meleklerin salâtı da dua, övgü ve tebrik olarak açıklanmıştır. (Buhârî, “Tefsîr”, 33/10). Allah’ın bir kuluna salâtı şüphe yok ki büyük bir iltifat, şeref, lütuf ve rahmettir. Ancak bunun mahiyet ve keyfiyetini bilmek mümkün değildir. Kaynaklarda bu açıdan salât, “rahmet ve övgü” şeklinde tanımlanmıştır.
43. Ayette Allah’ın müminlere rahmetiyle lütuflarda bulunması, meleklerin de onlara dua etmeleri salât kelimesiyle ifade edilmiş, hemen arkasından da bu salâtın doğurduğu sonuç açıklanmıştır: İnsanı karanlıklardan aydınlığa çıkarmak. Şu halde Allah’ın salâtı yalnızca övgü ve rahmetle sınırlı değildir, ona mazhar olanların gözlerini ve gönüllerini hakikate açan bir tecellidir.
“Siz de Ona salât ve selâm okuyunuz” emri bağlayıcıdır, emrin yerine getirilmesi gereklidir. Ancak bunun zamanı, mekânı ve sayısı konusunda açıklama yapılmadığı için fıkıhçılar farklı yorumlar yapmışlardır. Ömürde bir defa Hz. Peygamber’e salavat okumanın ve selâm vermenin farz olduğunda ittifak vardır. Onun adı anıldıkça uygun aralıklarda aynı şeyi yapmanın müstehap (dince tavsiye edilmiş bir davranış) olduğu da ifade edilmiştir. (Cessâs, III, 370; Ebû Bekir İbnü’l-Arabî, III,1584; İbn Âşûr, XXII, 98 vd.). (Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 4 Sayfa: 397-399)
Peygambere destek verilmesi hakkında yüce Allah’ın birçok emirleri elbette Kuran-ı Kerimde mevcuttur. Ancak her Ayet-i Kerimenin sebebi nüzulü ve manası farklıdır. Ahzap suresi 56. Ayette, yüce Allah’ın peygambere salat ve selam getirilmesi hakkında, bize de emir verilmesindeki inceliği anlamaktan aciz olanlar; bu Ayet-i Kerimeye Allah’ın maksadı dışında mana vererek büyük bir yanılgıya düşmektedirler. Bu yanılgıya düşenlerin ve de bu yolda bir çaba ortaya koymalarının hiçbir haklı gerekçesi olamaz ve bu davranıştan iyi niyet beklemek mümkün değildir.
Değerli dostlarım, siz siz olun bu ve benzeri tuzaklara düşmeyin. Peygamberimize bol bol salat ve selam okuyun. Onu anlamaya çalışın. Onun desteğe ihtiyacı olmadığı halde kendi kurtuluşumuz ve saadetimiz için elbette sünnetlerini ihya ederek destek olmalıyız. Vesselam…
Uğur Kepekçi