Aşılar, hastaneye yatışları ve COVID-19 enfeksiyonundan
ölümleri azaltmada etkilidir. Ancak endişe verici viral varyantların ortaya
çıkması etkinliklerini azaltabilir. MRC-Glasgow Üniversitesi Virüs
Araştırmaları Merkezi’nden bir grup araştırmacı tarafından yapıla Delta
varyantı ile ilgili bir çalışma 2 Aralık'ta PLOS Patojenleri dergisinde
yayınlandı.
Omicron varyantının
tespit edildiği ülkelerin her gün daha da artması ile bu çalışma daha da önem
kazanmış oldu.
Her yaygınlaşan varyantta
tekrar aşı mı gerekecek sorularının cevabı açısından bu tarz çalışmalar büyük
önem arzediyor.
Mutasyonlar, virüslerde bazı yapısal değişikliklere yol
açmaktadır. Bu yapısal değişikliklerle virüslerin antikorlar tarafından tanınmasının
önlenmesi ve virüsün aşı kaynaklı bağışıklıktan kaçması sağlanabilir. COVID-19
başak proteinindeki yapı değişiklikleri ile aşı alıcılarının Delta varyantından
ne ölçüde bağışık olduğu bilinmemektedir.
Bu çalışmada farklı varyantların (Alfa, Beta ve Delta)
aşılardaki koruyucu bağışıklık tepkisinden kaçma kapasitesini ölçmek için
araştırmacılar, Pfizer veya Astra Zeneca aşısı olan sağlıklı insanlardan
toplanan serum örneklerini analiz ettiler.
156 kişiye iki doz, 50 kişiye bir doz verildi. Bir virüs
model sistemindeki SARS-CoV-2 proteinlerini aşılanmış insanlardan alınan
serumlara maruz bıraktılar ve antikor tepkisini gözlemleyerek antikorların her
bir varyantı hücrelere bulaşmasını ne kadar etkili bir şekilde önlediğini ölçtüler.
Çalışmanın yayınlanan raporuna göre aşılar;
· Tüm COVID-19 varyantlarından koruma sağlıyor.
· Ancak hem Beta hem de Delta varyantlarının
antikor nötralizasyonu azalıyor. Delta varyantı, aşılanmış tüm bireylerde, hem
Pfizer hem de Astra Zeneca aşısının alıcılarında bağışıklık tepkisini sırasıyla
4,31 ve 5,11 kat azaltmış.
Çalışmanın sonuçları mevcut aşıların Delta varyantına karşı
önceki varyantlara göre biraz daha düşük aşı etkinliği gösterdiğinin
gösterildiği daha önce yapılan benzer çalışmalarla uyumlu. Fakat bu çalışmanın direkt
aşı etkinliğinin ölçülmesi için tasarlanmadığı unutulmamalıdır. Ve yine mevcut
olan aşılardan sadece 2 aşı hakkında rapor vermesi bu çalışmanın
kısıtlılıklarındandır.
Akılda kalacaklar
· Aşılar
ciddi enfeksiyon ve ölümleri önlemede oldukça etkilidir.
· Virüs
zaman içinde, özellikle savunmasız gruplarda gelişmeye devam ettikçe, aşı
etkinliği çalışmalarının yanı sıra yeni varyantlara karşı nötralizasyonun
sürekli izlenmesi şarttır (Bkz: Dipnot).
· Şu anda toplumda
var olan yeni varyantlarla aşılıların da enfekte olma ihtimali vardır.
· Virüsün
daha yeni varyantlarıyla üretken enfeksiyonu önlemek için daha yeni
güncellenmiş aşı tasarımlarının zaman içinde gerekli olma ihtimali vardır.
· Yeni varyantlar,
mevcut aşı etkinliklerini sıfırlamamıştır. Aşılar hala en etkili
silahlarımızdır.
· Aşılı-
aşısız herkes COVID-19 koruma tedbirlerine uymaya devam etmelidir.
· Yeni gelişecek COVID-19 varyantları, koruyucu
yanıttan kaçınmada daha başarılı olabilme ihtimalini taşısa da uygun zamanlarda
güçlendirici doz uygulanan kişilerde aşılar, enfeksiyonun şiddetini azaltmakta
hala etkilidir ve gelecekte de etkili olmaya devam edeceği düşünülmektedir.
Dip not:
Nötralizasyon, virüsün
antikor kullanılarak enfeksiyon yapıcı özelliğinden arındırılması demektir. Nötralizasyon testi, hücrede enfeksiyon yapan virüs,
kendisine spesifik oluşmuş antikorla antiviral antikorla karşılaştırılır. Aynı
odada yaklaşık 30 – 40 dakika bekletildikten sonra virüs tekrar canlı hücrelere
ekilerek etkisinde azalma ya da yok olma görülmesi beklenir. Bu şekilde
laboratuvar şartlarında aşı ya da enfeksiyon sonrası vücutta üretilen
antikorların virüslere karşı etkinliğini test etmek için kullanılır.
Kaynak
Davis, C., Logan, N.,
Tyson, G., Orton, R., Harvey, W., Haughney, J., ... & Willett, B. J.
(2021). Reduced neutralisation of the Delta (B. 1.617. 2) SARS-CoV-2 variant of
conce