• Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri
Anasayfa
  • Ekonomi
  • İslam
  • İlçeler
  • Kilis Güncel
  • Analiz
  • Eğitim
  • Siyaset
  • Vefat
  • Spor
  • Bitki Rehberi
  • Güncel Haberler
  • Kültür & Sanat Teknoloji Sağlık Dünya Türkiye Videolar
  • Ara
SON DAKİKA:
09:59
Dolar - Euro - TL Kuru 2 Temmuz 2025
09:57
Altın Fiyatları 2 Temmuz 2025
Video Galeri Foto Galeri Yazarlar Üye Paneli
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
  1. Köşe Yazarları
  2. Doç. Dr. Ali Bestami Kepekçi
  3. COVID-19 aşısı bulundu, ama!
Yayınlanma: 03 Nisan 2021 - 14:12
Güncelleme: 03 Nisan 2021 - 23:01

COVID-19 aşısı bulundu, ama!

03 Nisan 2021 - 14:12
Güncelleme: 03 Nisan 2021 - 23:01
Yorumlar
TAKİP ETTAKİP ET
Yazdır
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
Doç. Dr. Ali Bestami Kepekçi
Doç. Dr. Ali Bestami Kepekçi

Bulaşıcı hastalıklar, bedeninin herhangi bir yerine minicanlı (mikrop) girmesi ve mikropların orada üremesi ile oluşur. Bulaşıcı hastalıklarla mücadelede başlıca 2 ana başlık vardır. Bulaşmayı önleyecek halk sağlığı önlemleri ve aşılama.

Bir yılı aşkın süredir yaşadığımız pandemide daha önce yaşadığımız bulaşıcı hastalıklarla mücadelenin aksine, güvenli ve etkili aşılar rekor hızda geliştirildi ve onaylandı. Hem de 10’un üzerinde farklı aşının onaylanmış olması koronavirüs ile mücadelede elimizi çok güçlendirdi.

Hepimiz hatırlıyoruz. Pandeminin hızla dünyayı sardığı süreçte aşı ya da tedavi bulunana dek “temizlik, maske, mesafe” kurallarının tek çare olduğu ifade ediliyordu. Aşılar bulununca, artık “kara göründü” diye sevindik. 

Ama ne var ki, COVID-19'dan dünyada her gün on binden fazla insan ölmeye devam ediyor. Masum insanların ölümüne üzülmemek imkansız. Hele bir de bu ölümlerin “aşısı bulunmuş” bir “bulaşıcı hastalık”tan dolayı olması ne acı değil mi? 

Aşı bulununca hemen akla gelen acaba aşının bulunmasındaki hızımızı, aşılamada da gösterebilecek miydik?

Aslında geçmişe bakarsak bu konuda dünyanın sabıkasının çok da parlak olmadığını biliyorduk.

Yirmi yıl önce, AIDS krizinin ortasında, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)'nün Doha Bildirgesi, fikri mülkiyet kurallarının "üyelerin halk sağlığını korumak için önlemler almasını engellememesi gerektiğini" onaylamıştı. Ancak bu patent hakkı devri çok geç gelmişti: Düşük ve orta gelirli ülkelerde 5 milyondan fazla insan DTÖ'nün kurallarını netleştirmesini beklerken AIDS'ten ölmüştü.

Bir yanda aşı bulunur bulunmaz nüfuslarını defalarca aşılamak için yeterli doz satın alan zengin ülkeler,  bir yanda Fikri Mülkiyet Hakları paylaşımı konusunda önemli politika değişiklikleri olmazsa 2023 veya 2024'e kadar COVID-19'a karşı aşılanamayacak düşük gelirli ülkeler.

Bu eşitsizliği gidermek ve sağlık felaketini önlemek için kritik değişiklikler olması şart. Şunu net olarak söyleyebiliriz. Dünyadaki herkese aşıları ulaştırmak sadece ahlaki bir zorunluluk değildir. Pandemiyi sona erdirmek için küresel aşılamanın gerekli olduğu çok açık. Mesela, ilk olarak Brezilya, Güney Afrika ve İngiltere'de bulunan yeni koronavirüs varyantlarının bir anda Amerika Birleşik Devletleri gibi gelişmiş ülkeler dahil tüm dünyaya yayıldığını hep birlikte gözlemliyoruz.

23 Şubat 2021'de DTÖ üyeleri, Ticaretle İlgili Fikri Mülkiyet Hakları Konseyi'nin resmi toplantısında bir araya gelerek, pandemi sürecinde tarafların haklarından geçici olarak feragat etme önerisi üzerine görüşmeler yaptılar.  

DTÖ toplantısında, Amerika Birleşik Devletleri ve aşılara hazır erişimi olan az sayıda zengin ülke, Hindistan ve Güney Afrika'nın aşılar da dâhil olmak üzere covid-19 teknolojilerine patent uygulama zorunluluğundan pandemi dönemi için geçici olarak feragat etme önerisini engellediler. Patentlerin yenilik için kritik olduğunu ve küresel aşı tedarikini yavaşlatmadığını savunuyorlar.

Bu iddianın tersine, ABD Georgetown Üniversitesi’nden Matthew M. Kavanagh ve Madhavi Sunder’in açıklamalarına göre; “patent hakkı, COVID-19 aşılarının geliştirilmesini teşvik etmede çok az rol oynadı.” Örneğin; Moderna aşısı neredeyse tamamen ABD hükümeti tarafından finanse edildi ve 1 milyon dolar Dolly Parton tarafından bağışlandı. Sunder ve Kavanagh, “özel bir şirketin vergi mükellefleri tarafından finanse edilen teknolojiyi tekeline alması uygun değildir.” demektedirler. 

Aşı geliştirmeyi önemli oranda finanse eden ülkelerin yöneticileri, şirketleri aşılarını dünyaya açmaya zorlama gücüne sahip. Afrika, Asya ve Latin Amerika'daki üreticilerin hayat kurtaran aşılar yapmasını ve bunları komşularına ihraç etmesini engellemek, pandeminin tam ortasında olduğumuz şu günlerde yapılabilecek en büyük hata.

Aşıların patent süreçlerinde geçmişteki hataları ne yazık ki dünya yine tekrarlıyor. Ama ne var ki; COVID-19 salgınında gelinen nokta, geçici bir fikri mülkiyet feragat paylaşımını şart koşuyor. Hem de 2024'te değil, şimdi. Covid-19 dönemi, patent hakları ve halk sağlığı hakkındaki düşüncelerimizi ve uygulamaları değiştirmeli.

Aşıların her yerde herkesin kullanımına açık olmalarını sağlamalıyız. Dozları paylaşmak, engelleri kaldırarak üretimi artırmak ve geride kalan toplulukları hedeflemek için verileri etkin bir şekilde kullanmamızı sağlamak bu krizi sona erdirmenin anahtarıdır.

Süreç bize önemli bir yeni yol sunuyor.

Gelin dünya barışı adına, “önce insan” diyelim.

Lütfen “Aşı patent hakkı”nın yepyeni küresel bir silah olmasına izin vermeyelim.

 

Doç. Dr. Ali Bestami Kepekçi   3.4.2021

 

Bu yazı 3168 defa okunmuştur.
  • YORUMLAR
adlı kullanıcıya cevap x

Yazarın Diğer Yazıları

  • Karikatür Krizi, Şeyh Said Gündemi ve Siyasal İtibar Restorasyonu: Görünenden Fazlası - 02 Temmuz 2025
  • Büyük Ortadoğu Projesinde Yeni Aşama - 01 Temmuz 2025
  • Yeni Anayasa mı? - 30 Haziran 2025
  • Medeniyetler Savaşında Türkiye'nin Yeri - 29 Haziran 2025
  • Yeni Anayasa İçin CHP Hamlesi: Siyasal Mühendisliğin Şifreler - 28 Haziran 2025
  • CHP, Kılıçdaroğlu ve Muhalefetin İtibarsızlaştırılması Üzerine Satranç Hamleleri - 27 Haziran 2025
  • Ortadoğu'da ve Türkiye'de Çözüm Bu Topraklardadır - 26 Haziran 2025
  • Zeytin, Maden, Yasa: Kimin İçin? - 25 Haziran 2025
  • ASALA – PKK Ortaklığı, Talat Paşa ve Güncel Siyasi Bağlantılar - 24 Haziran 2025
  • Kürecik, NATO ve Türkiye - 23 Haziran 2025
  • "Hedef Türkiye" Söylemi: Gerçek mi, Algı mı? - 22 Haziran 2025
  • KCK Açıklamasından İran Krizine Ortadoğu'nun Yeni Haritası - 21 Haziran 2025
  • Üç Öküz Masalından Terörsüz Türkiye'ye - 20 Haziran 2025
  • Ortadoğu'daki Güç Gösterisi - 19 Haziran 2025
  • İki Aslanı Toklaştırmak - 19 Haziran 2025
  • Gazze Unutturuluyor, Hedef: İran ve Yeni Cizye Düzeni - 17 Haziran 2025
  • Ortadoğu'da Kritik Savaş ve Türkiye'nin Rolü - 16 Haziran 2025
  • İsrail'in Mesajı ve Ortadoğu'nun Kaderi - 15 Haziran 2025
  • Yükselen Aslan: Sadece İran'a mı? - 14 Haziran 2025
  • İran Bombalanırken Türkiye Kuşatılıyor - 13 Haziran 2025
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 16
Köşe Yazarları
Ah !! O eski Kilis Konakları 
Güner Özbalcı
Ah !! O eski Kilis Konakları 
Mehmet Beşe
Mehmet Beşe
DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE GIDA SEKTÖRÜ
Doğruları söylemek… / Taner Tümerdirim
Misafir Kalem
Doğruları söylemek… / Taner Tümerdirim
Prof. Dr. Erdoğan Taşkın
Prof. Dr. Erdoğan Taşkın
Mühim Mevzu Marifetli Matris
Mustafa Çobanoğlu
Mustafa Çobanoğlu
Nefes Alıyorsan Ölüme Koşuyorsun!
Alaaddin Özkar
Alaaddin Özkar
İmam Hüseyin İçin Gözyaşı Dökmek.
Prof. Dr. Haydar Baş
Prof. Dr. Haydar Baş
Hüseyni mantığı kavrayabilmek
Kerbela hakkında bilinmesi gerekenler-3-
Uğur Kepekçi
Kerbela hakkında bilinmesi gerekenler-3-
Çok Okunan Haberler
Altın Fiyatları 3 Haziran 2025
Altın Fiyatları 3 Haziran 2025
Kürecik’ten İran’a: “Radarlar Kimi Gözetliyor?” sorusu artık ertelenemez!
Kürecik’ten İran’a: “Radarlar Kimi Gözetliyor?” sorusu artık...
"İsrail'in elinde 90- 100 tane nükleer silah var"
Ana Sayfa
Ekonomi
İslam
İlçeler
Kilis Güncel
Analiz
Eğitim
Siyaset
Vefat
Spor
Bitki Rehberi
Güncel Haberler
Kültür & Sanat
Teknoloji
Sağlık
Dünya
Türkiye
Videolar
Köşe Yazarları
Foto Galeri
Video Galeri
Biyografiler
Vefatlar
Üye Paneli
Günün Haberleri
Arşiv
Gazete Arşivi
Anketler
Hava Durumu
Gazete Manşetleri
Nöbetci Eczaneler
Namaz Vakitleri
  • Analiz
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • İlçeler
  • İslam
  • Kilis Güncel
  • Kültür & Sanat
  • Sağlık
  • Siyaset
  • Spor
  • Foto Galeri
  • Video Galeri
  • Köşe Yazarları
  • Biyografiler
  • Vefatlar
  • Üye Paneli
  • Günün Haberleri
  • Arşiv
  • Gazete Arşivi
  • Anketler
  • Hava Durumu
  • Gazete Manşetleri
  • Nöbetci Eczaneler
  • Namaz Vakitleri

  • Rss
  • Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri

kilispostasi.com Haber Portalı 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na %100 uygun olarak yayınlanmaktadır. Ajanslardan alınan haberlerin yeniden yayımı ve herhangi bir ortamda basılması, ilgili ajansların bu yöndeki politikasına bağlı olarak önceden yazılı izin gerektirir.