Dünya genelinde vaka sayılarının bazı ülkelerde kontrol altına alınmışken bazı ülkelerde ise pik yaptığı haberlerini her gün okuyoruz. Ne yazık ki; ülkemizde veriler çok detaylı açıklanmadığı için diğer ülkelerin verilerine göre ülkemizle ilgili çıkarımlar yapmak zorunda kalıyoruz. 

Nüfusunun %80 ve üstünü aşılayan İspanya, Portekiz gibi ülkeler son dalgadan hiç etkilenmediler. Milyon kişi başına vaka sayıları; aşılanma oranı tüm nüfusun % 87’si olan Portekiz’de 117, aşılanma oranı %80 olan İspanya’da 65. Vaka sayısı milyon kişide İngiltere’de 520, Türkiye’de 340. Türkiye ve İngiltere’de aşılanma oranı yüzde 60’larda.

Grafik: Avrupa’da günlük vaka sayıları ( 1 hafta ortalamalı – milyon kişi başına ) (Kaynak: ourworldindata.org)

Grafik: Avrupa’da tüm nüfusta ülke bazında aşılanma oranları (Kaynak: ourworldindata.org)

İngiltere verilerine mercek tutarsak

İngiltere'deki üçüncü enfeksiyon dalgası, en çok aşısız gençlerde etkili oluyor. İngiltere’de vaka artışında delta varyantının hızlı yükselişinin yanında aşılanma dağılımı da büyük etken. En yüksek korona virüs pozitifliği sıklığı 13-24 yaş gençlerde. En çok vaka artışının bu yaş grubunda olması aslında çok da sürpriz değil. İngiltere’de 60 yaş üzeri vatandaşlarda ilk doz aşılanma oranları %95’in üzerinde iken, bu oran 18-24 yaş arasında %65, 16-17 yaş arasında %55, 12-15 yaş arasında %30’larda (kaynak: bbc.com).

Grafik: İngiltere’de yaş gruplarına göre aşılanma oranları(Kaynak: bbc.com)

13-17 yaş arası çocuklarda vaka sıklığı tam 9 kat artmış. Bu artış 65-74 yaş arasında 3 kat. İngiltere’de yapılan aşılılarla aşısızların karşılaştırıldığı bir çalışmada, vakaların %50’si 5 ila 24 yaş arasında olduğu tespit edilmiş. Çalışmada bu yaş grubunun durumunun, aktif hayatın içinde toplumla daha iç içe olmaları, bulaşıcılık veya duyarlılık özellikleri nedeniyle pandeminin seyrinde büyük belirleyici olacağı belirtiliyor. Bu grup bulaşın topluma yayılmasında büyük etken. Söz konusu çalışmada sonuç olarak daha genç yaşları hedefleyen bir aşılama kampanyasının, salgının yavaşlatılmasında çok büyük bir etken olabileceği öngörülüyor (Kaynak: Elliott, P., Haw, D., Wang, H., Eales, O., Walters, C. E., Ainslie, K. E., ... & Vipond, I. B. (2021). Exponential growth, high prevalence of SARS-CoV-2, and vaccine effectiveness associated with the Delta variant. Science, eabl9551).

Bir veri de Sağlık Bakanımız Koca’dan

Koca: “Son 1 aydaki vakaların %15’ini 60 yaş ve üzeri oluşturuyor. Buna karşın, vefatların %84,8’i 60 yaş üzerindedir. Okul çağındaki 8-16 yaş grubundaki çocuklarımızın toplam vakalar içindeki oranı ise yaklaşık %10 seviyesinde düşüş göstermiştir. Bu, salgının seyri açısından önemlidir.”

Aslında biz İngiltere verilerini ve Sayın Bakanın açıklamalarını yan yana koyduğumuzda, Bakanın söylemleri ile ortaya koyduğu sorunun çözümü yukarıda bahsettiğimiz çalışmanın sonuç bölümünde ortaya konulmuştur.

Ülkemizde ilk yapılması gereken, Bakanlığın sunduğu hiçbir anlamı olmayan renkli Türkiye haritasında belirtilen 18 yaş üstü nüfusun aşılanma oranları değil tüm ülke nüfusunun aşılanma oranları hedeflenmelidir ve yayınlanmalıdır.

Hemen hatırlatalım 2020 nüfus sayımına göre, 18 yaş altı nüfus Türkiye nüfusunun % 27.20’si. Yani o her gün gündem edilen harita üzerinden pandemi mücadelesi planlamak, nüfusun dörtte birinden fazlasını göz ardı etmek anlamına geliyor. Hele bir de esas virüsü yayan grubun 5-18 yaş arası olduğu bilgisini de eklersek; Bakanlığın sunduğu renkli harita üzerinden aşı kampanyası takip edilmesi, oyunun başta yanlış kurulduğu anlamına geliyor.

Şunu çok iyi bilelim!

Bilim korona virüs ile mücadelede Aralık 2019’dan bu yana çok mesafe aldı. Ve aslında birçok karanlık nokta aydınlatıldı. Tabii şunu da çok iyi biliyoruz, bilgi kullanılınca değer kazanır.

Aşısı tam olanlarla aşısı eksik olanların karşılaştırıldığı birçok çalışma hep aynı sonuca varıyor. Bir an evvel tüm dünyada aşılanma oranları, belli yaş gruplarında değil, tüm nüfusta % 80’lerin üzerine çıkarılmalı.

Bu oranı sağlamak içinde gençler ve çocuklar da aşılanma bir an evvel yaygınlaşmalı, aşı karşıtlığıyla ciddi mücadele edilmeli. Aşılama oranları tüm nüfusta %80’i geçmeden vatandaşın rehavete düşeceği açıklamalar yapılmamalı, şeffaf veriler tüm detayları ile açıklanmalıdır.