Son günlerin sürekli hale gele gündemlerinden bir tanesi zam haberleri. Gün geçmesin ki bir zam haberi almasın vatandaş. İğneden ipliğe her kaleme zam geliyor. Günlük hayatımızın vazgeçilmezi olan enerji zamlarına baktığımızda diğerleri hakkında da bir kanaat sahibi olunacaktır.
Alın size taze bir zam haberi; doğal gaz fiyatları 1 Ağustos'tan geçerli olmak üzere konutlara yüzde 16,88, sanayiye yüzde 18,77 oranında yansıyacak şekilde arttırıldı. Zam da süreklilik artık usul haline getirildi. Bundandır ki, yeni bir usul ile zam vatandaşın hayatının bir parçası haline getiriliyor. Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile yeni bir uygulama olarak enerji KİT'lerinde 1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren Maliyet Bazlı Fiyatlandırma Mekanizması'na geçilmiş oldu. Artık enerji zammı haber olmayacak, sürekli kendi kendine değiştirilir hale getirilecek. Buna bir bakıma enerjide sürekli zam da diyebiliriz.
Elektrik zammı vatandaşı etkileyen zam kalemlerinin başlarında geliyor. Temmuzdan itibaren geçerli olan yüzde 22lik elektrik zammı da uygulamaya geçti. Yılbaşından bu yana elektriğe yapılan zam oranı ise yüzde 45e yükseldi. Elektrik hayatın vazgeçilmezleri arasına girdiği için bu zam ile vatandaşa ciddi bir yük de yüklenmiş oldu.
Benzin ve motorin zamları da almış başını gidiyor. 2005 yılından bu yana kurşunsuz benzinin satış fiyatında yüzde 54.78, motorin satış fiyatında yüzde 81.16lık fiyat artışı yetmiyormuş gibi, akaryakıt fiyatlarına yüksek vergilerin de eklenmesi ile zam üstüne zam gelmiş oluyor. Otobüs ve uçak bilet paraları el yakıyor. Vatandaş arabasına binerken bile bir değil, birkaç kez düşünmek zorunda kalıyor.
Fiyat artışlarını yazmaya biraz daha devam edelim; göreceksiniz ki zamlar bunlarla sınırlı değil. Likit petrol gazı son üç buçuk yılda yüzde 100`lük artışla 47 YTLye, otogaz yüzde 68.42lik artışla 1.92ye yükselirken, doğalgazın metreküpü yüzde 87.66lık artışla 0.638201e ulaştı.
Gelelim kömüre, yerli kömürde fiyat artışları yüzde 48.67 ile yüzde 71.98 arasında gerçekleşirken, ithal kömürdeki fiyat artışı ise yüzde 100ü geçti.
Zam meselesine iki açıdan bakmamız mümkün. Birincisi ülkemiz enerji kaynakları açısından zengin bir ülke. Gerek enerjiye dönüşebilen maden kaynağı zenginliği, gerekse hidroelektrik santral zengini bir ülke olarak, gerekse de yeşil enerji dahil olmak üzere alternatif enerji kaynakları açısından zengin bir ülke olmamıza rağmen dışa bağımlı politikalar ile maalesef zam sağanağı altında vatandaş ezilmeye mahkum edilmektedir.
Enerjide de milli politikaların uygulanması şarttır. Bu konuda Prof. Dr. Haydar Baş beyin Milli Ekonomi Modeli eseri mutlaka okunmalı ve uygulanmalıdır.