Son zamanlarda devlet olarak yap işlet devret modeli ile yatırım yapabilir olduk.
Zira yatırım için paramız yok ancak bu işten kar mı yoksa zarar mı ediyoruz konuyu biraz irdeleyelim
TBMM'de Osmangazi ve Yavuz Sultan Selim köprüleri ve de Avrasya Tüneli ile ilgili Ulaştırma ve Altyapı Bakanı sayın Cahit Turan'ın cevaplaması istemiyle soru önergesi verildi.
Bakan Turan'ın 2018 yılı için verdiği rakamlar şöyle:
Avrasya Tüneli için 2018 yılında 25 milyon 125 bin araç geçiş garantisi verildi. Gerçekleşen geçiş sayısı ise 17 milyon araç… Verilen garanti sebebiyle Hazine, işletmeci firmaya 155 milyon 684 bin TL ödedi.
Osmangazi Köprüsü için 14 milyon 600 bin araç geçiş garantisi verildi. Gerçekleşen geçiş sayısı 9 milyon araç… Geçen araçlar için önce 141 TL fiyat belirlendi, yüksek bulununca 71 TL'ye indirildi. Aradaki farkı da devlet ödedi, ödenen meblağ 636 milyon TL…
Köprüden geçmeyen araçlar için verilen garanti çerçevesinde 789 milyon TL daha ödendi. Yani Osmangazi Köprüsü'ne Hazine'den verilen para toplam 1 milyar 425 milyon TL oldu.
Yavuz Sultan selim Köprüsü için 49 milyon 275 bin araç geçiş garantisi verildi. Gerçekleşen geçiş sayısı 14 milyon 923 bin araç… Verilen garantinin 3'te 1'i kadar… Hazine işletmeci firmaya 448 milyon TL ödedi.
2 köprü 1 tünelin 2018 yılında devlete yükü toplam 2 milyar TL'yi buldu.
Yap-işlet-devret sistemiyle yapılan İstanbul Havalimanı'nın durumu da bundan farklı olmayacak. İstanbul Havalimanı; 25 yıl boyunca işletme hakkı karşılığı Kolin, Limak, Kalyon, Cengiz ve MNG şirketlerinin oluşturduğu İGA (İstanbul Grand Airport) tarafından, KDV hariç 22 milyar 150 milyon euroluk bir ihaleyle yapıldı.
Devlet tarafından İGA'ya verilen garanti yıllık ortalama 90 milyon yolcu… yapılan Anlaşma gereği devlet, İGA'ya eksik kalan her yolcu başına dış hatta 20 Euro, transit hatta ise 5 Euro ödeme yapacak.
Kapatılan Atatürk Havalimanı şehrin merkezinde olmasına rağmen geçtiğimiz yıl 70 milyon yolcu taşıyabildi. İstanbul'da zorlaşan trafikten dolayı gözlemlediğim kadarı ile insanlar Sabiha Gökşen hava alanını daha çok tercih eder duruma geldi.
Bu durumda yeni,İstanbul hava alanının yılda 70 milyon uçuşuda yakalaması da zor gözüküyor.
Buna rağmen 70 milyon uçuş gerçekleşse bile ortalama yıllık 300 milyon euro, bugünkü kura göre 2 milyar TL devlete yük olacak.
Devlet ihaleyi alan şirketin yapacakları iş için aldıkları milyar dolar borçların altına garantör olarak imza attığı, ve bu işletmelere kar garantisi verdiği halde yatırımları niçin kendisi yapmıyor?
Yavuz Sultan Selim köprüsünün yapım maliyetinin 2 milyar dolar olduğunu var sayarsak, devletin yıllarca vatandaşın sırtından ödeyeceği zararları siz hesap edin.Ve devletin nasıl borç batağına sürüklendiğini anlayın.
Alaiddin Özkar 24/04/2019
