Tabip Reçetesi Derde Deva mı?

_Bu anlatının esin perisi, Stephane Maladrin’in nefis eseri “Kitap Yiyici” oldu.

İlginç olay, Kilisli Doktor Muhittin Sağlık’ın bir hastanın derdine derman olan, vermiş olduğu lezzetli bir reçete.

İlk resim, Gülhane Askeri Tıbbiye 1905 mezunu, Tabip Binbaşı Mehmet Muhittin Sağlık(1876-1958).

Kilis Aşıt Mahallesi Maarif Sokaktaki evinde, 1923’den 1958 yılına kadar serbest hekim olarak çalışmıştır.

Ney Sesli Yılanlı Köşk

İkinci resim, alt katı kesme taş, üst katı ahşap olarak inşa edilmiş, üst kat cumbasının her iki yanındaki duvarda, tıp ilmini temsil eden, ucunda zehir çanağı olan bir asaya sarılmış iki yılanın renkli çiziminin bulunduğu, annemin babası doktor dedemin evini yıkılmadan önceki durumuyla göstermektedir.

Devasa kilit anahtarlı, çekiçle dövülmüş perçinli demir kapısı, üzerinde aslan başlı döküm kapı tokmağı bulunan, dedemin mübarek nefesiyle içli içli üflediği muhteşem ney sesinin Aşıt Mahallesine taşan, bu enfes yapının sağ alt katı 36 yıl muayenehane, cumbalı çıkması olan üst katları 1974 tarihine kadar konut olarak kullanılmıştır.

Girişi oldukça uzattım sizi okurken esnettim.

Hekimin Muayene Reçetesi

İşte meşhur bu çift yılanlı köşkün alt katında, kendisine hasta olarak ziyaret eden bir çoban genci, dedem önce stetoskopla iyice dinlemiş. Sonra hastayı elle muayene eder, bir reçete yazar ve çobana “Eczanede yaptır bu reçeteyi, sabah, öğle ve akşam bir bardak suya iyice karıştır ve sonra da iç, bak gör çok iyi olacaksın. İlacı bitirince kontrol için tekrar gel.” diyerek çobanı gönderir. Ancak çoban, kontrol için söylediği zamandan epeyce uzun bir süre sonra gelince dedem, merakla sorar “Nasıl oldun iyileştin mi?”, çoban “Doktor Beg çok iyiyim Allah razı olsun” diyerek cevaplar.

Dedem titiz bir biçimde çobanı yeniden muayene eder. “Turp gibisin maşallah, iyileşmişsin” der. “Reçeteye yazdığım ilacı bitirdin mi ?” diye sorunca da “Evet doktorum sizin yazmış olduğunuz reçeteyi küçük küçük parçalara böldüm, sonra günde üç defa bir bardak suya atarak karıştırdım ve içtim. Ancak reçete kâğıdı çok büyük olduğu için küçük küçük kesip, suda eritme işi biraz uzun sürdü, onun için sizi ziyaret etmekte geciktim” diye cevap verir. Dedem, “Ne yaptın sen? Reçeteyi mi içtin? ” deyince de “Evet reçeteyi tamamen Kuru Kastel soğuk çeşme suyu ile birlikte içerek bitirdim ve iyileştim” der.

Teşhis Tedavi Takip

Hastaların tedavisinde hekimlerin hastanın fiziksel ve ruhsal sağlığı üzerinde muazzam bir etkisinin olduğu oldukça eski dönemlerden beri bilinmektedir.

Hastalığın teşhisinin ardından, hastanın tedavisi, hekimin hastayı düzenli takip etmesinin, hastayı iyileştirmesine ilişkin olumlu düşünceleri, hastanın zihninde meydana gelen ve özellikle bunlar birbirleriyle uyumlu beklentiler ise sonucu belirleyebilmektedir.

Hekim tarafından hastaya sunulan yeni bir ilaç ya da tedavi şemasına ilişkin yüksek beklentisi tıp dilinde “Placebo etkisi” denilen, iyileşme sonucunu sağlayabilmektedir.

Placebo, yani farmakolojik olarak tedavi edici hiçbir etkisi olmayan bu madde, hastada iyileşme inancı yaratabilmektedir.

Kehanet kendini gerçekleştirmekte ve beklentileri yüksek bir doktorun reçetesi bir derde daha deva olmaktadır.

Kilisli hekimin reçete yazması, bu hastanın leziz reçete kâğıdını eriterek afiyetle içmesi ve sonuçta iyileşmesi üzerine, başka bir hastayı da boş bir kâğıt üzerine: “U… sıtma bir daha sakın bu hastayı tutma.” yazarak gönderdiği rivayet edilmektedir.

Aile içinde bu sıtma tekerlemesi, farklı ve küfürlü biçimlerde anlatılmıştır.

“Kitap Yiyici” gibi “Reçete Yiyici Çoban” da Kilis şehir efsanesine dönüşmüştür!

Şen ve esen kalın.

Kaynaklar

İki fotoğraf, Nejat Taşkın kişisel arşivi©.

Erdoğan Taşkın, Yönetim Pazarlama Satış, “Yöneticinin Beklentileri, Astlarının Başarı ve Gelişmesinin Anahtarıdır”, Türkmen Kitapevi, Dördüncü Basım, İstanbul, 2005, s.102-116.

Stephane Malandrin, Kitap Yiyici, Çev. K. Sarıalioğlu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Basım, İstanbul, 2024.

https://hbr.org/2003/01/pygmalion-in-management/10.07.2024.

https://www.kilispostasi.com/yazarlar/erdogan-taskin/dari-unundan-baklava-olur-mu/1205426/10.07.2024.

https://www.kilispostasi.com/yazarlar/misafir-kalem/doktor-muhittin-figani/1204317/%208%20Ekim%202022/10.07.2024.

https://www.turkmenkitabevi.com.tr/kitap/yonetim-pazarlama-satis-erdogan-taskin-9789756392447/10.07.2024.